1504: Francesc de Manresa


In 1504 voer de Catalaanse ontdekkingsreiziger Francesc de Manresa met zeven schepen de haven van Cadiz uit. Twee dagen later kwam hij terug om zijn kapitein op te halen, en toen begon zijn missie pas echt: het openen van een zeeroute naar Indië via de Zuidpool.

De Manresa’s vloot raakte vier maal buiten koers, maar een jaar later was het zover: land! De sneeuw was geler dan hij gedacht had, en de begroeiing hoger, maar desalniettemin schreef De Manresa opgewonden in zijn logboek: ‘Zuidpool gevonden. Nederzetting gesticht: Manresa-stad.’ Tegenwoordig noemen we die nederzetting Rio de Janeiro.
Er zijn meer aanwijzingen dat De Manresa, die vastbesloten was ijs, iglo’s en sneeuwstormen aan te treffen, de Zuid-Amerikaanse jungle compleet heeft genegeerd. Ook nadat hij met zijn bemanning het binnenland introk, hield hij zijn logboek bij, waarin hij melding maakt van ‘pinguïns’ (brulapen), ‘een enorm wak’ (het Titicaca-meer) en ‘onderkoeling’ (waarschijnlijk een zonnesteek). Uiteindelijk streek De Manresa verbitterd neer in het huidige Managuay, in een bocht van de Rio Pimpo, vlakbij een indianennederzetting waarvan hij de inwoners tot aan zijn dood ‘ijsberen’ zou blijven noemen.*
* Extra tragisch: ijsberen komen niet voor op de Zuidpool, maar op de Noordpool

ONDERTUSSEN IN MANAGUAY: Eindejaar

Vreugdevuur in San Cristóbal, 31 december 2012

Ramira (17) rookt doodgemoedereerd een shaggie op het plein van San Cristóbal, een stadje in de Managuayaanse Andes. Vriendin María (18) veegt met anderen de restanten van het nieuwjaarsvuur bijeen. Elke keer als deze haar een nagloeiende stoelpoot of speelgoedbazooka toeslingert, duikt Ramira opzij. ‘Gevaarlijk? Welnee,’ lacht ze. ‘Iedereen heeft hier derdegraads brandwonden in januari.’

Jaarwisselingen in Managuay zijn berucht. Het patroon is dit: met Oud en Nieuw vallen honderden doden en gewonden, de politie blijft op haar post en in de ochtend verklaart de Staatsgezondheidsdienst dat alles rustig is verlopen. Zo ook dit jaar. De werkelijkheid is echter anders: metropool Mataquintos snoof tot het ochtendgloren, in het jungleachtige noorden slingerde men naakt aan lianen en op de pampa’s van het zuiden vonden weer de met drank overgoten lamarodeo’s plaats. En in de Andes, in het westen, streefde elk plaatsje naar het hoogste vreugdevuur. 

Dit jaar streek San Cristóbal met de eer: de vlammen reikten wel 21 meter hoog. Het resultaat van gemeenschapszin, stelt Geraldo Puños (59), een van de vegers op het plein. ‘Aan de brandstapel draagt iedereen zijn steentje bij,’ zegt hij. ‘Een oud kastje, een stoel.’ Zelfs de overheid deed mee: de Immigratiedienst doneerde zevenhonderd in beslag genomen panfluiten van illegale Bolivianen, en één beenprothese.

Het vreugdevuur is simpelweg een traditie in San Cristóbal. Na middernacht vormen de mannen uit het stadje een kring en dansen er zo dicht mogelijk tegenaan. Wie als eerste zijn snor schroeit, krijgt – behalve rode blaren in zijn gezicht – de unieke kans om de nacht door te brengen met een scholiere naar keuze.

Ramira lacht: afgelopen maandag was zij zo’n scholiere. ‘Ik wist van toeten noch blazen, ik vond er niks aan. Toen hij zijn vriendengroep ging halen, ben ik hem snel gepeerd!’
Noud Nijssen

Deze culturele reportage was eerder te lezen in de Volkskrant.

De drakenkop van koning Xi (1080–1130)

De Manca-beschaving kende voor de komst van de conquistadores een hoogontwikkelde beeldhouwkunst die unieke voorwerpen voortbracht. Zoals deze drakenkop, te zien in het Nationaal Historisch Museum in Mataquintos. Mancakoning Xi gaf rond het jaar 1100 opdracht tot wat het pronkstuk van zijn paleis moest worden en liet het, na 30 jaar beitelwerk, inleggen met robijnen, jade en saffieren. Overigens is ons ter ore gekomen dat de conservator van het museum vorige week naar Zaltbommel is gevlucht en de drakenkop op Marktplaats heeft gezet, dus koopjesjagers: wees er snel bij!

Foto Lota del Horno

Verlaten kamp rebellen ontdekt

Borstbeeld van Che Guevara

LA LIBERTINA – Het leger van Managuay heeft een kampement ontdekt van rebellengroep De Oplichtende Pad. De legertop liep vertederd langs de barakken: enkele jaren geleden woonden zij hier nog.

Waar ooit de fabriek voor laarzenpoetsdoeken stond, bevindt zich nu een verlaten Che Guevara-borstbeeldenatelier. Het casino, de wietplantage en de vestiging van kippenvleugelketen El Pollo Loco staan er nog.

De maoïstische rebellen en het leger van Managuay jagen elkaar om de paar jaar van het regeringspluche. ‘Wat verkiezingen doen in het Westen, doen staatsgrepen in Managuay,’ zei VN-topman Ban Ki-moon vorig jaar schertsend. Dit kwam hem op een reprimande te staan van generaal Jamón, die niet geassocieerd wenst te worden met ‘buitenlandse vormen van democratie’.

Het Managuayaanse leger is bezig met een groot offensief tegen de rebellen. Daarbij maakt het intensief gebruik van chemische wapens, maar, volgens de minister van Economie en Mosterdgas: ‘Alleen de biologisch afbreekbare.’

Fyra breidt dienstregeling uit

De Fyra

MATAQUINTOS – De Fyra gaat op meer trajecten rijden. De succesvolle hogesnelheidslijn vertoonde vrijdag bij een onderzoek zo weinig mankementen, dat de exploitant heeft besloten tot uitbreiding.

De Fyra, een Zuid-Amerikaanse paard-en-wagen-lijndienst tussen Mataquintos (Managuay) en Santa Cruz (Bolivia), werd afgelopen week getest door een team van Belgische ingenieurs. Ze waren lovend. Koetsier José: ‘Ze vonden maar tien fouten: een verroeste as, loszittende platen uit de bodem, dat soort dingen. Gelukkig hebben we geen deuren, anders hadden die ook nog scheef gehangen, haha!’ Met tien mankementen voldoet de Fyra ruimschoots aan de eisen van de Managuayaanse Openbaarvervoerwet: het maximum is 2019.

De eigenaar van de Fyra is nu van plan om de lijn door te trekken naar San Luís in Zuid-Managuay. Volgens koetsier José is de Fyra het bewijs dat vervoer uit de zestiende eeuw prima meekan in de eenentwintigste. ‘Het hoeft allemaal niet zo modern,’ aldus José. ‘Een ding dat rijdt, daar gaat het om.’

Overgelopen militairen willen Marx spreken

Karl Marx (1818–1883), de grondlegger van het communisme

LA LIBERTINA – Bij de opstandige maoïstische rebellen van Managuay melden zich steeds meer militairen uit het kamp van de regering. Velen eisen op hoge toon te spreken met de baas: Karl Marx.

Door Jens Mikkelsen

Nu de rebellen oprukken naar de Managuayaanse hoofdstad Mataquintos, arriveren vanuit de veroverde gebieden tientallen overlopers in La Libertina, dat het centrum van het opstandige noorden is geworden. De militairen zijn bereid zich over te geven, maar willen niet onderhandelen met rebellenleider Fernando Sapo, die zij als hun aartsvijand beschouwen. ‘Sapo is de duivel,’ aldus een kolonel, die anoniem wil blijven. ‘Ik zou mijzelf belachelijk maken door met hem te gaan praten. Ik spreek alleen met de filosoof van deze beweging: Karl Marx.’

Een sergeant, die eveneens door het tentenkamp van de maoïsten struint, stelt zich flexibeler op. ‘Ik hoef niet per se met Marx te onderhandelen,’ zegt hij. ‘Het mag ook een andere leider zijn. Zoals dat spleetoog, Mao Zedong.’ Op de opmerking dat Mao in 1976 overleed en Marx al in 1883, barst hij in lachen uit. Ongelovig: ‘Qué? Allemaal dood? Wat hebben ze van die communisten dan te vreten gekregen hier?’

Dakar Rally gaat door Managuay. Zegt Managuay

De republiek Managuay wil dolgraag gastheer zijn van de Dakar Rally

MATAQUINTOS – Volgens de organisatie van de Dakar Rally trekt de beroemde autorace dit jaar door Argentinië, Chili en Peru. De junta van Managuay noemt dat ‘ook maar een mening’.

In het Zuid-Amerikaanse land is maandag een ware Dakar-koorts uitgebroken na een mededeling van generaal Traiano Bendigas, autosportliefhebber én de minister van Volksgezondheid, Kernafval en Sport. Bendigas kondigde aan dat de Dakar-karavaan op dinsdag 10 januari Managuay zal aandoen, ondanks een officiële weigering van de organisatie. Die liet al in november 2008 weten dat de Dakar Rally ‘ver weg blijft van Managuay – niet vanwege de lachwekkende drie kilometer aan geasfalteerd wegennet waarover uw land beschikt, maar omdat wij uw woestijnen en hooggebergte beoordelen als levensgevaarlijk slecht onderhouden. Zelfs voor Dakar.’

Minister Bendigas repte maandag echter met geen woord over die afwijzing. ‘De Dakar Rally past perfect bij ons land,’ zei hij. ‘Dakar-coureurs zijn tenminste geen mietjes die alleen netjes willen rijden op asfalt, zoals bij de Formule 1.’ De minister verkeert al maanden in een staat van verongelijktheid omdat ook de internationale autosportbond FIA weigert een stap te zetten in Managuay. De FIA wil geen Grand Prix organiseren in Managuay zolang de dictatuur het enige mogelijke circuit van het land gebruikt als detentiecentrum om politieke gevangenen te straffen met gedwongen skelterraces.

Moet Europa overstappen op de peso?

In Mataquintos worden de speciale prullenbakken voor muntgeld vijfmaal daags aangeharkt door de terreinopzichter.

MATAQUINTOS – Moet Europa overstappen op de Managuayaanse peso? Met die vraag dook ik de straten van Mataquintos in. Het gemiddelde antwoord: nee, natuurlijk niet.

Door Jens Mikkelsen

Nu de wisselkoers van de Managuayaanse peso recordhoogten bereikt – 1 peso is 0,000095 euro waard – kun je je natuurlijk voorstellen dat de valuta een betere belegging is dan de geplaagde euro. ‘Dat kun je,’ zegt Manolo Vondorff in de Folterstraat, ‘maar dan ben je wel een randdebiel.’ De truckchauffeur is onderweg naar de dokter omdat hij door rugklachten arbeidsongeschikt is. Niet vanwege het vele zitten in de cabine, maar omdat bij het ontvangen van zijn laatste loonzakje, à 6 kilo aan kleingeld, twee van zijn wervels het begaven.

Een meisje op het Martelplein giechelt als haar naar de Managuayaanse peso wordt gevraagd. ‘Als ik een nieuw vriendje heb van wie ik geen kind wil, dan vul ik gewoon mijn je-weet-wel met kleingeld,’ zegt Maya. Want het metaal van de peso heeft zaaddodende eigenschappen? ‘Nee, dan kan hij gewoon niet naar binnen.’ Haar vader, die ernaast staat, zou het liefst de euro invoeren. ‘Die peso is zo weinig waard: zelfs de armen vegen er hun reet mee af.’

Letterlijk: wie een minuut lang hamert op het zachte muntje, houdt een grote plaat over met papierachtige kwaliteiten waar een heel gezin een week lang zijn billen mee kan afvegen.

Tot zover een reportage uit de Pressiemiddelenbuurt.

‘Gaza’ valt humanitair hulpkonvooi aan

De ‘Gaza’, nu ter reparatie in Rio de Janeiro
RIO DE JANEIRO – Het Managuayaanse marineschip ‘Gaza’ heeft een hulpkonvooi voor de kust van Buenos Aires aangevallen. Managuay is de enige, volledig door land ingesloten staat die een oorlogsvloot op de been houdt.

Het hulpkonvooi was onderweg met dekens voor de sloppenwijken van Rio de Janeiro toen er op de boot gevuurd werd. Volgens de kapitein van het Managuayaanse marineschip was dit ‘een actie van zelfverdediging’, maar een medewerker van hulporganisatie ‘(W)arme kinderen’ verklaarde later dat hij dezelfde kapitein kort daarvoor met een bazooka zag spelen, ‘en een fles rum in zijn andere hand.’
De regering-Jamón heeft onmiddellijk een verklaring doen uitgaan waarin gesteld wordt dat de marine de mondiale rol van Managuay op de wereldzeeën moet handhaven, ‘ook als dat betekent dat onze mariniers kokosnoten moeten verkopen op het strand van Copacabana om een ligplaats in de passantenhaven te verdienen.’ In een later toegevoegde verklaring staat: ‘Er is niks mis met kokosnoten.’
De voormalige visserssloep ‘Gaza’ werd in 1982 voor het symbolische bedrag van één peso overgenomen van de Palestijnse leider Yasser Arafat, een fanatiek hengelaar.