De vinding van Johan Pelle Witsema

De eerste reclameposter voor de ChakaKoko (1976)
Johan Pelle Witsema uit Lemmer kwam in 1975 naar Managuay met een droom: binnen twintig jaar zou hij het hele Zuid-Amerikaanse land aan de kaasschaaf hebben. Maar helaas: deze natie van vleeseters zag kaas als minderwaardig. Waarom jong belegen kauwen als er ook paella met lamalever is, en cuy, opengesperde cavia van de grill?
Witsema liet zich echter niet kennen en kwam door een gelukkig toeval – hij hakte zijn linkerhand af met een machete tijdens het openen van een kokosnoot – op een briljant idee: de kaasschaaf is een geweldig middel om die harde kokosschil te verwijderen! Met zijn revolutionaire ‘ChakaKoko’ bracht Witsema de huisvrouwen van Managuay buiten zinnen en binnen drie jaar was hij miljonair (in Managuayaanse peso’s, dat wel).

Lang heeft Witsema echter niet van zijn succes kunnen genieten: in 1978 drong de machetemaffia zijn villa binnen. De kapmesverkopers schaafden zijn scalp kaal, groeven Witsema tot aan zijn schouders in zijn eigen tuin en stenigden hem met ongeschaafde, dus harde, kokosnoten.
De ‘ChakaKoko’ rest als het tastbare bewijs van Nederlandse ondernemerszin overzee.

Rechtse Tornado wint tv-debat


MATAQUINTOS – Paco Tornado, de politicus die de militaire junta ‘een clubje hippies’ noemt, is de grote winnaar van het tv-debat van gisteravond. Dat vindt 75% van de deelnemers aan een internetpeiling. Managuay telt vier officiële internetaansluitingen.

Tornado is leider van de Partij voor Paco (PPP) en heeft als voornaamste, zoniet enige programmapunt het verwijderen van ‘al het Boliviaanse tuig’ uit Managuay (foto). Hij maakte dat in één klap duidelijk door de tv-studio te betreden met naast hem een brandende pop van een Boliviaan. Tornado sloeg de pop en brulde ‘Uit, Satan, uit.’ Zijn tegenstander van de Partij voor Managuay (PVM) noemde dit aanvankelijk een ‘xenofobe boodschap’. Toen het studiopubliek echter boe begon te roepen, begon hij eveneens de pop te slaan.
Met uitzondering van Tornado steunen alle deelnemende politici het beleid van de regering-Jamón. Bij de gemeenteraadsbenoemingen van aanstaande woensdag kiest Jamón eigenhandig burgemeesters en hun raadsleden in heel Managuay.

De wonderen van Baradoño

Het dorpje Baradoño in Noord-Managuay heeft een bijzondere plek in de Managuayaanse cultuurgeschiedenis. De dorpelingen beheersten een unieke methode om van maïsbladeren textiel te maken. Ook wisten zij de schoonste klanken te ontlokken aan uit palmhout vervaardigde muziekinstrumenten die nergens ter wereld voorkwamen. Van heinde en verre trokken nieuwsgierigen naar Baradoño om die wonderen met eigen ogen te zien – de roem van het dorp leek voor altijd te duren.

Tot 2003, toen waterkrachtcentrale Nacional in gebruik werd genomen en Baradoño werd verzwolgen door een stuwmeer. Op de foto zijn de bovenste verdiepingen te zien van de twee hoogstgelegen huizen van het dorp.

BOEKRECENSIE: De Schrik der Vagijnen *

Teatro Colón, Buenos Aires

Vorig jaar onthulde Alejandro Castiglione dat hij werkte aan een ‘erotische tenorenroman’ die hij grappend ‘Liefde in tijden van opera’ noemde. Het resultaat doet echter meer denken aan ‘Honderd jaar sneuheid’.

Door Ben de Faats

Uiteindelijk is de titel van Castigliones boek De Schrik der Vagijnen geworden (El Terror de las Vulvas), waarmee de Managuayaanse bestsellerauteur zich definitief schaart in het rijtje pompeuze pseudoromanciers – iets wat we na het in de Griekse Oudheid gesitueerde pornowerkje O, die Poes! en de vunzige avonturenroman-pastiche De Man met de Rode Pimpernel in zijn Pofbroek al vermoedden.

De Schrik der Vagijnen
is het verhaal van de Italiaanse tenor Manzetti die op zijn sterfbed ligt, precies honderd jaar oud. Hij blikt terug op zijn leven, maar dan vooral op de vele avontuurtjes die hij beleefde in de coulissen van de grote theaters van het Zuid-Amerika van rond 1900. Teatro Colón in Buenos Aires, Teatro Municipal in Lima – Manzetti laat zo’n angstwekkend aantal vrouwen een hoge C produceren dat hij bekend komt te staan als, inderdaad, De Schrik der Vagijnen. Kortom: een verhaal zo dom en zo overduidelijk een excuus om smerigheden te etaleren, dat u zich moet schamen als u deze alinea tot hier heeft uitgelezen zonder uw hoofd minstens één keer tegen de dichtstbijzijnde muur te slaan.

Maar natuurlijk heeft u dat wel gedaan. En u bent de enige niet: uitgevers in onder meer Mexico, Argentinië en Peru hebben al beloofd dat ze Castigliones roman zeker niet in eigen land op de markt gaan brengen. De enige plek waar goedkope kopieën van dit broddelwerk ongetwijfeld van hand tot hand zullen gaan, is het geboorteland van de schrijver: Managuay.

Één ster voor De Schrik der Vagijnen. Ik vond er geen kut aan.

ONDERTUSSEN IN MANAGUAY: Legermuseum

Pilar Hipopótamo (r), verdacht van
‘socialistisch terrorisme’.

Het is een bijna perfecte reeks: generaal Puzzo die tot minister wordt benoemd, generaal Puzzo die de kerncentrale van Jerónimos opent, en generaal Puzzo die in negen vuilniszakken wordt afgeleverd bij het Managuayaanse ministerie van Justitie. De ontbrekende, voorlaatste foto is net een week weg voor restauratie, maar gelukkig laat de titel van de expositie weinig te raden over: Drive-by shootings op staatsbevel, 1964–1971.

Drive-by shootings is een poging van het Legermuseum in Cabúm om actiever het publiek op te zoeken. Als uithangbord van de militaire junta geniet het onder Managuayanen weinig populariteit, niet in het minst vanwege zijn officiële, ietwat pompeuze naam: Museo Glorioso del Ejército y sus Guerras Gloriosas para la Gloria Superior de la Patria Gloriosa, oftewel Glorieus Museum van het Leger en zijn Glorieuze Oorlogen ter Meerdere Glorie van het Glorieuze Vaderland. De meeste bezoekers zijn buitenlanders op de vlucht voor de Zuid-Amerikaanse hitte buiten.

Toch is Drive-by shootings een gouden greep. Welk ander museum leent zich zo goed voor een sinister onderwerp als dit? Zodra je door de hoofdpoort loopt, over de met kinderkopjes geplaveide weg (échte kinderkopjes, van de Kinderdagverblijvenrevolte van ’98), zie je zeven donkergrijze loodsen oprijzen uit een dorre vlakte. Binnen voeren de prenten van het militaire fotografenkorps je mee naar het hart van de Managuayaanse politieke cultuur.

De minister van Sport, generaal Hipopótamo? Toch vermoord door vier langsrazende motorrijders in 1966 en niet, zoals destijds werd beweerd, door zijn vierjarige ‘socialistische dochter’ Pilar. Francisco Gil, hoofd van het Olympisch Comité in 1971? Op de foto steekt hij lachend zijn hand op naar het opengedraaide raampje van een zwarte Volvo, kennelijk naar een goede bekende. Een fractie van een seconde later zullen 39 kogels hem doorzeven.

Voor wie deze zwartgalligheid te veel wordt, is er altijd nog de permanente expositie over geschiedenis en cultuur. Wist u dat de witte cirkel van de Managuayaanse vlag, waarin de gouden lama staat afgebeeld, een klodder spuug symboliseert? Ga eens snel kijken dan.
Noud Nijssen

Deze culturele reportage was eerder in een aangepaste versie te lezen in de Volkskrant.

Foto Lota del Horno

Reddingsoperatie Chili stilgelegd

Een witte alpaca in galop

SANTA CRUZ – De bevrijding van de mijnwerkers in Chili ligt sinds acht uur vanochtend stil. Een lama is bekneld geraakt in de reddingscapsule.

Enkele minuten nadat de vijfde mijnwerker onder luid applaus uit de capsule stapte, daalde het apparaat weer de diepte in. Na enkele meters echter kwam het piepend en krakend tot stilstand. Bedieningspersoneel ging af op wat omschreven wordt als ‘een luid gefluim’ en ontdekte een witte alpaca-lama tussen de buizen.

Vermoed wordt dat Rodrigo Malfalfa, de bekende Managuayaanse oplichter, het beest in de capsule heeft gedreven. Malfalfa gaf zich gisteren nog uit voor ‘de 34ste kompel’ en eiste een schadevergoeding van de Chileense staat. Daarop werd hij gevangen genomen door een groep mijnwerkersvrouwen, maar vanochtend wist hij weer te ontsnappen.

De lama reageert op de naam Brenda en lijkt slechts een kleine kneuzing aan de linkerhoef te hebben opgelopen.

Nieuws over wolf ‘bijna zeker’ komkommernieuws

Compositietekening van de wolf, op basis van getuigenverklaringen

SAN LUÍS – Het recente nieuws over een wolf die vorige week in het noordoosten van Managuay werd aangetroffen, is ‘voor 98 procent zeker’ te danken aan de komkommertijd.

Dat zeggen mediaspecialisten van de universiteit van San Luís, die de verslaggeving maandag hebben ontleed. Hoogleraar Leonardo Linares stelt op basis van uitgeknipte krantenberichten dat het ‘eigenlijk niet kan missen’ dat we hier met komkommernieuws te maken hebben. ‘De prominente plek op de voorpagina’s en in nieuwsbulletins, het opgewonden toontje, het feit dat een dier – normaliter iets voor kinderen – het onderwerp is, de nietszeggende inhoud door het constant herhalen van feiten in steeds wisselende bewoordingen: dit staaltje journalistiek moet haast wel betekenen dat we in de komkommertijd zijn beland.’

Het zou het eerste komkommernieuws zijn sinds vorig jaar zomer. Dat het in Managuay op dit moment winter is, doet daar niets aan af, aldus Linares. ‘En dat wolven op het zuidelijk halfrond niet zouden voorkomen, sterkt me juist in mijn mening.’

Toerisme: Uitgaan in Chuco


Volgens sommigen is het in Chuco, ‘de parel van de Andes’, net zo goed uitgaan als in New York of Londen. Dat is echter niet het geval.

Nederland verlaat consulaat? Perfect!

Ondernemer Kneet Borkelma: ‘…prachtig pand in de binnenstad…’

MATAQUINTOS – De inkrimping van de diplomatieke dienst is een zegen, vinden Nederlandse ondernemers die het consulaat in Managuay hebben overgenomen. ‘Nooit meer mensenrechtenrapportages.’

Al enkele jaren voor de inkrimping die minister Rosenthal nu voorstelt, heeft Nederland de diplomatieke vertegenwoordiging in Managuay verlaten. En dat bevalt goed, vinden de Nederlandse ondernemers in de Zuid-Amerikaanse dictatuur. Frederik de Zeeuw, ‘honorair consul’ en eigenaar van Cheap Women International: ‘Echte diplomaten worden constant gestoord door hun regering. Wéér een mensenrechtenrapportage. Nou, dat doen we hier niet hoor. Deze ondernemers gaan liever écht aan de slag!’

Mijnbouwer Kneet Borkelma, bestuurslid van het ‘consulaat’: ‘We zitten in een prachtig pand in de binnenstad. Het eerste wat wij deden, was dan ook de hele gevel behangen met reclame!’
De officiële naam van het Nederlandse consulaat is nu The Borkelma Mining Logistics Dutch Consulate.

‘Val Srebrenica inderdaad schuld van homo’s’


PUERTO PETRÓLEO – In navolging van de Amerikaanse generaal Shaheen heeft nu ook een Managuayaanse generaal de val van Srebrenica aan Nederlandse homosoldaten toegeschreven. Generaal Gwendolino Moritz wijt tevens het bombardement van Dresden aan ‘de aanwezigheid van vegetariërs.’

Moritz, een van de weinige generaals in Managuay die geen kabinetslid is, deed de uitspraken zondag vanaf de marinebasis in Puerto Petróleo, gelegen aan de oever van Lago Petróleo, Managuays grootste natuurreservaat en centrum van de petrochemische industrie. Moritz staat een ‘zuiver’ nationaal leger voor, ‘zonder vrouwen, klompvoeten of diabetici.’
Gevraagd naar zijn visie op andere gebeurtenissen in de geschiedenis noemde generaal Moritz de uitroeiing van Indianen in de VS ‘het gevolg van luiheid’, het uitbreken van de Russische Revolutie het werk van ‘lilliputters met een hazenlip’ en het uiteendrijven van supercontinent Pangea de schuld van ‘dinosauriërs met een voorliefde voor swing jazz.’ (afbeelding)
De uitspraken van generaal Moritz hebben geen opschudding veroorzaakt.