Managuay

Vreugdevuur in San Cristóbal, 31 december 2012

Ramira (17) rookt doodgemoedereerd een shaggie op het plein van San Cristóbal, een stadje in de Managuayaanse Andes. Vriendin María (18) veegt met anderen de restanten van het nieuwjaarsvuur bijeen. Elke keer als deze haar een nagloeiende stoelpoot of speelgoedbazooka toeslingert, duikt Ramira opzij. ‘Gevaarlijk? Welnee,’ lacht ze. ‘Iedereen heeft hier derdegraads brandwonden in januari.’

Jaarwisselingen in Managuay zijn berucht. Het patroon is dit: met Oud en Nieuw vallen honderden doden en gewonden, de politie blijft op haar post en in de ochtend verklaart de Staatsgezondheidsdienst dat alles rustig is verlopen. Zo ook dit jaar. De werkelijkheid is echter anders: metropool Mataquintos snoof tot het ochtendgloren, in het jungleachtige noorden slingerde men naakt aan lianen en op de pampa’s van het zuiden vonden weer de met drank overgoten lamarodeo’s plaats. En in de Andes, in het westen, streefde elk plaatsje naar het hoogste vreugdevuur. 

Dit jaar streek San Cristóbal met de eer: de vlammen reikten wel 21 meter hoog. Het resultaat van gemeenschapszin, stelt Geraldo Puños (59), een van de vegers op het plein. ‘Aan de brandstapel draagt iedereen zijn steentje bij,’ zegt hij. ‘Een oud kastje, een stoel.’ Zelfs de overheid deed mee: de Immigratiedienst doneerde zevenhonderd in beslag genomen panfluiten van illegale Bolivianen, en één beenprothese.

Het vreugdevuur is simpelweg een traditie in San Cristóbal. Na middernacht vormen de mannen uit het stadje een kring en dansen er zo dicht mogelijk tegenaan. Wie als eerste zijn snor schroeit, krijgt – behalve rode blaren in zijn gezicht – de unieke kans om de nacht door te brengen met een scholiere naar keuze.

Ramira lacht: afgelopen maandag was zij zo’n scholiere. ‘Ik wist van toeten noch blazen, ik vond er niks aan. Toen hij zijn vriendengroep ging halen, ben ik hem snel gepeerd!’
Noud Nijssen

Deze culturele reportage was eerder te lezen in de Volkskrant.

Cor Favor op de veranda van Bar CORazón

‘Even een showtje doen,’ zegt Cor Favor. Hij klimt in de palmboom naast zijn veranda en zingt uit volle borst: ‘Een pikketanussie gaat er altijd in/ Een pikketanussie maakt je blij van zin!’ In de verte, langs het strand, steekt een Nederlandse toerist zijn duim op.

Cor van de Besselaar wordt op 1 april 1959 geboren in de Amsterdamse Jordaan. Op achtjarige leeftijd zingt hij al smartlappen in Ouwe Sien, de stamkroeg van zijn vader. Na een aantal vruchteloze pogingen om door te breken als volkszanger ontmoet hij in 2002 op de Wallen de 21 jaar jongere Bonita. Ze emigreren naar haar geboorteland Managuay, waar Cor uitgroeit tot een ster. Als Cor Favor scoort hij een monsterhit met ‘La zorrita del rincón’ (‘Het kleine hoertje op de hoek’, 2007), al snel gevolgd door ‘Mama tiene que llorar otra vez’ (‘Mama moet weer huilen’, 2008). Ook vertaalt hij Nederlandse schlagers naar het Spaans, zoals Johnny Jordaans ‘Pruimenpap’ (‘Puré de prunas’, 2012).

Tegenwoordig runt de zanger Bar CORazón, aan de oever van het Lago de Agua. Hij is inmiddels gescheiden van Bonita en woont nu samen met de achttienjarige Felicia, met wie hij vier kinderen heeft. Daarnaast heeft hij nog negen kinderen uit twee eerdere huwelijken, drie lat-relaties en uit één keer ‘poereloeren na een pilsje.’

Het streelt Cor dat zijn succes nu ook tot Nederland doordringt. Een optreden op Noorderslag lonkt, de cameraploeg van Ali B op volle toeren is net vertrokken. Cor: ‘Ik weet niet of ze die opnamen gaan gebruiken, hoor. De rapper die zou komen, Vieze Kneus heette die, haakte af toen hij hoorde dat hij met de boot naar Managuay moest. Ach ja, ken mij het schelen.’ Hij heft hij zijn glaasje jenever. ‘Un aguardiente, un aguardiente, un aguardiente hay que aceptar!’
Noud Nijssen

Deze culturele reportage was eerder te lezen in de Volkskrant.

Foto Guillermo del Barrio