ONDERTUSSEN IN MANAGUAY: Eindejaar

Vreugdevuur in San Cristóbal, 31 december 2012

Ramira (17) rookt doodgemoedereerd een shaggie op het plein van San Cristóbal, een stadje in de Managuayaanse Andes. Vriendin María (18) veegt met anderen de restanten van het nieuwjaarsvuur bijeen. Elke keer als deze haar een nagloeiende stoelpoot of speelgoedbazooka toeslingert, duikt Ramira opzij. ‘Gevaarlijk? Welnee,’ lacht ze. ‘Iedereen heeft hier derdegraads brandwonden in januari.’

Jaarwisselingen in Managuay zijn berucht. Het patroon is dit: met Oud en Nieuw vallen honderden doden en gewonden, de politie blijft op haar post en in de ochtend verklaart de Staatsgezondheidsdienst dat alles rustig is verlopen. Zo ook dit jaar. De werkelijkheid is echter anders: metropool Mataquintos snoof tot het ochtendgloren, in het jungleachtige noorden slingerde men naakt aan lianen en op de pampa’s van het zuiden vonden weer de met drank overgoten lamarodeo’s plaats. En in de Andes, in het westen, streefde elk plaatsje naar het hoogste vreugdevuur. 

Dit jaar streek San Cristóbal met de eer: de vlammen reikten wel 21 meter hoog. Het resultaat van gemeenschapszin, stelt Geraldo Puños (59), een van de vegers op het plein. ‘Aan de brandstapel draagt iedereen zijn steentje bij,’ zegt hij. ‘Een oud kastje, een stoel.’ Zelfs de overheid deed mee: de Immigratiedienst doneerde zevenhonderd in beslag genomen panfluiten van illegale Bolivianen, en één beenprothese.

Het vreugdevuur is simpelweg een traditie in San Cristóbal. Na middernacht vormen de mannen uit het stadje een kring en dansen er zo dicht mogelijk tegenaan. Wie als eerste zijn snor schroeit, krijgt – behalve rode blaren in zijn gezicht – de unieke kans om de nacht door te brengen met een scholiere naar keuze.

Ramira lacht: afgelopen maandag was zij zo’n scholiere. ‘Ik wist van toeten noch blazen, ik vond er niks aan. Toen hij zijn vriendengroep ging halen, ben ik hem snel gepeerd!’
Noud Nijssen

Deze culturele reportage was eerder te lezen in de Volkskrant.

Rozen verzuimden vergunning aan te vragen


MATAQUINTOS – In het centrum van Mataquintos is een groep rozen tot bloei gekomen. De autoriteiten hebben ze onmiddellijk verbrand.

De rozen bloeiden zonder vooraankondiging op het Plein van de Eeuwige Agressie. Volgens een dienstdoende militair ging het om een ‘brutale provocatie’. Er zou geen vergunningsaanvraag zijn ingediend, ‘en zeker niet in vijfvoud.’

Toepen in het parlement: rechtse coalitie

Wachtende volksvertegenwoordigers bij de parlementaire toiletten

MATAQUINTOS – De leiders van de Liberale Partij en de Christelijke Unie gaan toch toepen met de ultrarechtse Paco Tornado (PPP).

Tornado had zijn collega’s al maanden geleden in zijn hoek van het parlement uitgenodigd, maar werd toen nog afgewezen door de Christelijke leider Máximo Verrandés. Gisteren veroverden Verrandés en de Liberale voorman Marco Ruteño echter plotseling twee stoelen rond Tornado, die hun onmiddellijk de flessen rum, tequila en piña colada op zijn tafel toeschoof.
De komende tijd zullen de drie onderhandelen over de te volgen spelregels. De Liberalen en Christenen willen in de hoek van Tornado blijven zitten, op voorwaarde dat de PPP-partijleden hun plaatsen bezet houden als zij even naar het toilet zijn. De stoelen in deze hoek van het parlement zijn zeer gewild, vanwege hun nabijheid tot de bar, de wc’s en de straatprostituees buiten op de stoep.

De leider van de Socialistische Partij, Schweinsteiger, noemt de inname van de stoelen ‘oneerlijk’, omdat Ruteño en Verrandés niet netjes om het spreekgestoelte zijn gewandeld, maar over de tussenliggende parlementariërs liepen. Schweinsteiger dacht vorige week nog dat de zetels rondom Tornado niet te veroveren waren en spoorde  zijn twee collega’s aan met een luid ‘Ga dan! Ga dan, coños!’

Vandaag: Dag van de Panfluit

Vandaag is het in Managuay Dag van de Panfluit. In het hele land staan festiviteiten rond dit blaasinstrument op het programma, zoals panfluitwerpen, kinderpanfluitknutselen en wedstrijden wie-krijgt-de-meeste-panfluiten-in-zijn-mond. Ook zullen Bolivianen met een panfluit op feestelijke wijze levend worden verbrand, want Boliviaanse panfluiten zijn – in tegenstelling tot Managuayaanse – het werk van Satan. Feliz día de fiesta!

Foto Lota del Horno

Partijen akkoord: toeptoernooi aanstaande

Laatste inspectie voor de workshop mango fermenteren van de Christelijke Partij

MATAQUINTOS – De Christelijke en Liberale partijen in het Managuayaanse parlement zijn het eens over de voorwaarden van een gezamenlijk toeptoernooi. De extreem-rechtse PPP gaat de stand bijhouden.

‘Ik ben hier heel enthousiast over,’ glunderde de Liberale leider Marco Ruteño gisteravond. ‘Heel veel mensen kunnen hier hun vingers bij aflikken. Sterker nog: ik heb zelfs de vingers van Paco hier al afgelikt.’ Paco Tornado, leider van de PPP (Partij voor Paco) komt door het akkoord in een spilpositie terecht: niet alleen mag hij toekijkende parlementariërs van andere partijen wegslaan, ook bepaalt hij welke potjes geldig zijn en welke niet, en of er mag worden overgetoept.

Overigens moet de Christelijke Partij aanstaande zaterdag tijdens een partijborrel nog zijn zegen geven aan het akkoord. De reden dat het zo uitzonderlijk lang duurt voor de Christelijken gezamenlijk naar de fles grijpen, is de partijplanning van deze week: de reeds ingeroosterde rumstokerijvisite, lamabarbecue en workshop mango fermenteren konden niet worden afgezegd.

Couleur locale: De markt van Bembibamba

Managuay mag dan na Haïti het armste land van het westelijk halfrond zijn, de spilzucht van zijn inwoners is ongekend. Zo ging de bestuurder van deze tractor aanvankelijk alleen naar de markt van Bembibamba voor ‘een papaja en misschien nog een bosje koriander.’

ONDERTUSSEN IN MANAGUAY: Eindexamens

Vroegtijdige schoolverlaters in Managuay

‘School?’ Vasco (16) uit La Libertina kijkt niet-begrijpend. Zijn geld verdient hij in de wapenhandel, niet met krijtborden. En voor zijn rijbewijs heeft hij geen lessen gevolgd – dat kocht zijn vader voor hem. Dan begint het te dagen. ‘Ja,’ grijnst hij. ‘Dat je achterin de klas bezig bent, terwijl iemand met een bril je huiswerk maakt.’

School en seks: voor Managuayanen zijn beide onlosmakelijk met elkaar verbonden. Hoewel middelbare scholieren vandaag horen of ze – net als in Nederland – hun eindexamen hebben gehaald, zijn velen al lang vertrokken naar een baantje in de prostitutie, de vrouwenhandel of een semi-legale onderneming als die van Vasco’s beschermheer. De ambitieuze scholieren die overblijven, worden ‘Vargas Llosa’s’ genoemd, naar de Peruaanse Nobelprijswinnaar voor de Literatuur. En dat is geen compliment.

Schoolpersoneel worstelt dezer dagen dan ook niet met eindexamens, maar met tienerzwangerschappen. ‘Het is de tijd van het eindejaarskamp,’ legt directeur Ferdi Mando Kotulek van de Desi Bouterse-school in Mataquintos uit. ‘Dat vraagt om veel geregel. Immers, wat als al die zwangere meisjes onderweg bevallen?’ Er gaat dan ook standaard een verloskundige mee in de bus. ‘Ook wij vonden dat ooit overdreven,’ zegt Kotulek. ‘Maar de schoonmaakkosten werden gewoon te hoog.’

Kotulek is een schooldirecteur die, als het moet, een helpende hand uitsteekt. ‘In Plopsaland San Luís heb ik vorig jaar december nog een leerlinge helpen bevallen,’ vertelt hij trots. ‘En in Tikibad Mataquintos deed ik ooit eens een keizersnee. Mijn zakmes was hartstikke roestig na afloop, maar de moeder kon tenminste haar zwemdiploma afmaken.’

In het lamaburgerrestaurant reageert een groepje scholieren lacherig op de vraag of ze hun eindexamen hebben gehaald. ‘Natuurlijk,’ zegt een van hen. Hoe? ‘Mijn moeder is met de conciërge naar bed geweest.’ Dan, serieuzer: ‘En mijn moeder is echt heel lekker.’
Roger Abrahams

Foto Persbureau Managuay

Deze culturele reportage was eerder te lezen in de Volkskrant.

Jorge Zorreguieta viert verjaardag Máxima met vakantieboek

Jorge Zorreguieta (r) met zijn dochter Máxima, in 1979


UTRECHT – Jorge Zorreguieta zal op de verjaardag van zijn dochter, volgende week vrijdag, in Utrecht het eerste exemplaar in ontvangst nemen van Het Grote Managuay-Vakantie-Doeboek. 

Dat zegt Roger Abrahams, de auteur van het boek. ‘Ik ben vereerd,’ aldus Abrahams. ‘Eigenlijk was om Máxima zelf gevraagd, maar dat haar vader komt, vind ik misschien nog wel leuker. Meneer Zorreguieta geldt in Managuay tenslotte als een zeer gerespecteerd politicus.’ Het Grote Managuay-Vakantie-Doeboek is een samenwerking van de militaire junta van Managuay, Persbureau Managuay uit Utrecht en uitgeverij Gegarandeerd Onregelmatig uit Raalte.

Als hoofdredacteur van Persbureau Managuay werd Abrahams anderhalf jaar geleden benaderd door enkele hoge Managuayaanse officieren. Abrahams: ‘Ze wilden een promotieboek om hun bekendheid in Nederland te vergroten. En ze hadden geweren bij zich. Ik vond het meteen een goed idee.’ Om zijn journalistieke onafhankelijkheid hoeft niemand zich druk te maken. ‘De censor, luitenant Diego Sánchez Ortega, is een heel schappelijke kerel.’

Managuay kampt met een begrotingstekort en wil met Het Grote Managuay-Vakantie-Doeboek de interesse wekken van reislustige en kapitaalkrachtige Nederlanders. Het vakantieboek bevat spellen en puzzels die een inkijkje bieden in de cultuur van het land, zoals een ‘snorrensudoku’, een doolhof waarin een ontsnapte gevangene de weg naar Amnesty International moet vinden en een zoekplaat met als hamvraag: welke Managuayaan is er wél aan het werk?

Het idee om de boekpresentatie te plannen op 17 mei, de verjaardag van koningin Máxima, kwam van de militaire junta. ‘Vader Zorreguieta is dan vast in het land,’ redeneert Abrahams. ‘En anders reik ik het eerste exemplaar wel uit aan Miss Managuay.’

Vakantieboekspel: Win een boek! (2)

U weet het inmiddels: nog maar een jaar en dan verschijnt 
Het Grote Managuay-Vakantie-Doeboek. Bij wijze van voorpret geven we tot die tijd elke eerste week van de maand een gratis exemplaar weg! Althans, de belofte daarvan. U krijgt wel direct een aardigheidje thuisgestuurd.

Natuurlijk moet u er iets voor doen. In de maand juni luidt de vraag: wie is de man op de foto? Wie in de jaren 60 Managuay heeft bezocht, vindt dit een eitje. We zien uw biografie van deze persoon, eventueel vergezeld van een persoonlijke anekdote, graag tegemoet. Stuur uw oplossing naar info@managuay.info en maak kans op een gratis Vakantieboek!

In memoriam: de ‘Vaclav Havel van Managuay’

De Tsjechische Vaclav Havel, niet de verwarren met de Managuayaanse Vaclav Havel.

MATAQUINTOS – Met het overlijden van Víctor Sattori, ‘de Vaclav Havel van Managuay’, verliest Zuid-Amerika een groot politicus uit de 20ste eeuw en tevens een briljant schrijver.

Dissident Sattori, die zondag op 75-jarige leeftijd overleed in zijn slaap, richtte eind jaren 80 mensenrechtenorganisatie Cartita ’87 op, gericht tegen de toenmalige maoïstische dictatuur in Managuay. Ook na de militaire putsch van 1992 bleef hij zich inzetten voor liberale vrijheden, ondanks vele arrestaties en martelingen door het Managuayaanse leger. Het leverde hem internationale verering op en tientallen onderscheidingen, waaronder de Erasmusprijs, de Olof Palme-prijs en de Karel de Grote-prijs.

Sattori werd zondagochtend in zijn bed in Mataquintos gevonden onder een T-100-tank. De regering-Jamón ontkent iedere betrokkenheid.