Land van taco's, tango's en tanks
Na ‘planking’, ‘milking’ en andere bedenkelijke internetrages hebben lolbroeken weer een nieuwe manier gevonden om met grappige bedoelde foto’s een hype te ontketenen. Was ‘baguetting’ – poseren met stokbroden – pas enkele dagen oud, nu is er ‘baby burrito-ing’.
Het nieuwe internetfenomeen is naar verluidt overgewaaid uit de Zuid-Amerikaanse republiek Managuay en komt erop neer dat ouders hun pasgeborene zo strak inwikkelen in een dwangbuis, dat ze op burrito’s lijken. Grappig? Oordeel zelf.
 |
| Puzzelpagina ‘Ontwar de kluwen’ |
‘Wat wij uiteindelijk willen…’ Generaal Popo de Mierda, de Managuayaanse minister van Binnenlandse Zaken, pauzeert even. Hij tuurt in zijn mok Nescafé. Dan neemt hij een slok en vervolgt: ‘…is werelddominantie.’
Managuay, de verpauperde bananendictatuur die niet alleen grenst aan Bolivia, Paraguay, Peru, Brazilië, Argentinië, Chili, Ecuador, Colombia, Venezuela, Brits Guyana, Frans Guyana, Suriname en Uruguay, maar met al deze landen ook nog eens in staat van oorlog verkeert, ziet een grote toekomst voor zich. Die begint in Afrika, waar afgelopen november een inderhaast tot honorair consul benoemde rallyrijder tijdens de race Amsterdam-Dakar ‘aanzienlijke stukken land’ verwierf. Bij navraag blijkt het te gaan om een putdeksel, twee muren en een rotonde, maar Popo de Mierda beheert desalniettemin sindsdien de portefeuille ‘Overzeese Gebiedsdelen’.
En nu is Europa aan de beurt. Te beginnen bij Nederland. ‘U heeft een negatief beeld van ons,’ stelt de minister, ‘of nog erger: helemaal geen beeld.’ Uit een la tovert hij een pak papier: Het Grote Managuay-Vakantie-Doeboek staat erop. Het werk, dat Managuay bij Nederlanders bekend moet maken, bevat een curieuze mengeling van puzzels en propaganda. Zoals ‘Ontwar de kluwen’, een tekening van drie vliegtuigjes met soldaten die geknevelde dissidenten in de oceaan werpen. ‘Leuk hè? Je moet de lijntjes volgen en achterhalen wie de zwaarste naar beneden gooit, want ze krijgen betaald per kilo. En passant krijg je een goed beeld van onze luchtvaart.’ Andere spellen bestaan uit het tellen van losliggende hoofden op een executieveld en het bordspel Lamabord.
De minister wandelt naar het keukentje in zijn kantoor. ‘Drastische maatregelen zijn nodig om de Nederlanders naar Managuay te lokken, met hun beurzen. Rugzakken, bedoel ik.’ Terwijl hij zijn lege mok op het aanrecht zet, klinkt het plots dreigend: ‘Want die Volkskrant van u is goed en aardig. Maar het is geen Telegraaf.’
Noud Nijssen
Deze culturele reportage was eerder te lezen in de Volkskrant.
Illustratie Taam Karsdorp
Beste toerist,
Gaat u Oud en Nieuw vieren in San Cristóbal, Managuay? Leest u deze folder dan goed. Het feest van het vreugdevuur is een lokale traditie, maar wordt door buitenlandse gasten niet altijd goed begrepen. U mag weliswaar zelf voorwerpen op de brandstapel gooien, maar niet zomaar alles. In deze folder ziet u voorbeelden van wat u wel en niet mag verbranden.
—
Ik wens u veel plezier,
Generaal Rufus Vendetta Malpenso
Minister van Propaganda en Onderwijs
 |
| Het productieteam van Serious Request Managuay presenteert vol trots de wc-eenheden achter het Glazen Huis |
CHACO – Serious Request in Managuay is vrijwel al zijn geld kwijt. De verdenking gaat richting de dj’s in het Glazen Huis.
Terwijl de teller zondagavond nog op 442.000 peso aan donaties stond, trof de notaris vanochtend nog maar 4 peso aan in de kluis. Buiten de notaris hebben alleen de drie radio-dj’s een sleutel van het depot, dat zich in het Glazen Huis bevindt. ‘Het is een mysterie,’ zei dj Alejandro Muffuletta na de ontdekking. Oplettende luisteraars hoorden intussen op de achtergrond iets wat leek op het ploppen van een champagnekurk en onderdrukt gejuich. Volgens getuigen arriveerde vannacht bovendien een Ferrari-dealer met een vel papier bij het Glazen Huis en vroeg ‘om op de stippellijn te tekenen.’
Critici wijzen erop dat bij de Managuayaanse versie van Serious Request, die dit jaar voor het eerst wordt georganiseerd, integriteit nooit een prioriteit is geweest. Zo wilden de dj’s wel vasten, maar alleen binnen een straal van 300 meter van een McDrive. Ook is nog steeds onduidelijk voor welk goed doel geld wordt ingezameld. Aanvankelijk zou het Rode Kruis daar zeggenschap over krijgen, maar daar stak de militaire junta een stokje voor. De minister van Defensie ‘studeert nog’ op de materie, maar hij heeft zich al laten ontglippen dat de gespen van het officierskorps ‘wel een karaatje goud erbij mogen krijgen.’
 |
| Een Managuayaanse delicatesse: torta vómito |
De keuken glimt. De oven gloeit, ernaast staat een lege taartvorm. Het mangohouten aanrechtblad is bezaaid met aangevreten stukken deeg, paprika, papaja, maïskorrels en wat al niet meer. Chef-kok José Bartoloméu werpt een blik op zijn toeschouwers. Hij neemt een ferme slok olijfolie, direct uit de fles, en slikt. Dan: ‘BWÈÈÈÈH!’ Een straal braaksel vliegt in de taartvorm. Bartoloméu veegt zijn mond af en gebaart naar een van zijn koksmaatjes: ‘Bestrooi met kaas, uurtje in de oven op 220 graden.’
De wijze waarop José Bartoloméu zijn eigen draai geeft aan de traditionele Managuayaanse keuken is uniek. De braakseltaart, of torta vómito – oorspronkelijk voor mannen uit de sloppenwijken de snelste manier om na een dag hard luieren van een kater af te komen en aan een nieuwe fles te beginnen – is een simpel gerecht. ‘Maar dat laagje kaas bovenop, dat maakt het verschil,’ zegt Bartoloméu, als we hem na de demonstratie in zijn bomvolle restaurant even mogen spreken.
De Managuayaanse keuken is twee dingen: eenvoudig en goedkoop. Bartoloméu pakt er een klassiek recept bij om het te bewijzen: enchiladas mataquinteñas. ‘“Men stele een kip. Men dode hem met een steen. Men hakke hem aan gort. Men rolle hem in een tortilla. Eet smakelijk.”’ Bartoloméu: ‘Prima recept, niks meer aan doen. Ik voeg er alleen nog koriander aan toe. Het is een geweldig volksgerecht. Hoe vaak heb ik er niet een dot haar in aangetroffen, of, omdat de werkbank van oom Velasco dienst deed als aanrecht, een oude duimsleutel. Prachtig!’
De maître d’hôtel komt aangelopen. Of Bartoloméu voor de mensen niet een andere klassieker wil opdissen: de Bruine Trui? Met een verontschuldiging zegt de chef-kok me gedag. Hij gaat in een hurkzit. ‘Ja, ik moet ook wel,’ mompelt hij, en loopt richting het toilet. Que aproveche!
Noud Nijssen
Deze culturele reportage was eerder te lezen in de Volkskrant.
Foto Persbureau Managuay
 |
| Manca-ruïne in de Andes |
Vanaf het rotsplateau wijst Tica in de verte. ‘Yanan Manca!’ Op onze wandelschoenen snellen we naar haar toe. Zien we dan eindelijk de legendarische hoofdstad van het Manca-volk? ‘Daar,’ zegt Tica. We knijpen met onze ogen. ‘De Grote Tempel. Achter de IKEA.’ Warempel: achter de in aanbouw zijnde vestiging van de Zweedse meubelgigant priemt een torentje uit. Een bouwvakker heeft Tica in de gaten gekregen. Hij grijpt in zijn kruis. ‘Hola guapa!’
De Manca’s zijn voor Managuay wat de Inca’s voor Peru zijn en de Azteken voor Mexico: een glorieus verleden. Op het toppunt van hun macht heersten zij over een groot deel van Zuid-Amerika. Toch zijn er ook verschillen. De Manca’s vonden bijvoorbeeld wél het alfabet uit, maar schoven het weer opzij omdat schrijven ‘voor homo’s’ zou zijn.
Liever besteedden ze hun tijd aan het hoogtepunt van hun beschaving: gruwelijk, maar hoogst origineel wapentuig. Neem de cuenca: een bom van palmbladeren, vol gloeiend hete bananenpap, die uiteenspatte bij een voltreffer. El cóndor loco was een dronken gevoerde gier die achter vijandelijke linies werd losgelaten en daar dood en verderf zaaide met golven van braaksel en gal. Denk ook aan de binnenzakchihuahua, een uitgehongerd hondje dat tijdens vredesonderhandelingen opeens richting de nek van de vijand werd gegooid.
Al deze inventiviteit voorkwam overigens niet dat de drie miljoen trotse Manca’s, kort na de komst van de Spanjaarden in 1504, bijna waren uitgeroeid door Europese ziektes als oorpijn, loopneus en jeuk.
‘Aan de kant, gringo!’ brult iemand vanuit zijn shovel, die zeshonderd jaar oude Manca-sculpturen op een hoop veegt. Yanan Manca wordt toegankelijk gemaakt voor toeristen, en daar horen behalve ruïnes ook een meubelboulevard, een goederenspoorlijn en een Manca-themapark bij. De wereldberoemde Grote Tempel blijft echter bereikbaar – links achter de hoofdpoort van Mancaland, naast de herentoiletten.
Noud Nijssen
Deze culturele reportage was eerder te lezen in de Volkskrant.
Foto Conrado Blanco
 |
| Inca-muur in Sacsayhuamán, Peru |
De muren hierboven zijn wereldberoemd. Ze staan in Sacsayhuamán, een voormalig heiligdom van de Inca’s, net buiten Cuzco, Peru. Reisgids Rough Guide noemt de muren ‘enorm indrukwekkend. (…) De massieve rotsblokken met een gewicht van soms wel 132.000 kg sluiten naadloos op elkaar aan.’
De Manca’s uit Managuay kenden de Inca’s goed. Zij vonden Sacsayhuamán ‘een beetje gay.’
Opeens houdt junglegids Ramón zijn adem in. Langzaam brengt hij een vinger voor zijn lippen. ‘We zijn niet ver van de moerassen van Canádos,’ fluistert Ramón. ‘Een uniek ecosysteem: 3000 plantensoorten, 250 vogelsoorten, 350 vissoorten, 100 soorten zoogdieren, 60 soorten reptielen.’ Hij kijkt ons aan. ‘Kortom, een levensgrote delicatessenzaak.’ Met normale stem, wijzend op de ketel met de groene staarten over de rand: ‘Iemand nog leguanensoep?’
Een jungletrek in Managuay is een spannende aangelegenheid, maar vooral voor de dieren die zich langs de route ophouden. Elke gids is een slager. Letterlijk: de Managuayaanse Bond van Slagerbedrijven verplicht al zijn leden om twee weken per jaar door te brengen in het regenwoud van Noord-Managuay, ook wel ‘de Groene Keuken’ genoemd. Het is niet de enige beroepsgroep met een ontspannen houding ten opzichte van de jungle.
Neem de politiek: de moerassen van Canádos vormen niet alleen een uniek ecosysteem, maar ook een massagraf met de afgezonken lichamen van 300.000 politieke dissidenten. Of evenementenorganisaties: muziekfestival Misterioso vindt elk jaar plaats op de plek waar de oprichter, houthakker Carlos Llanos, voor het laatst aan het rooien is geweest. Ook leven in het oerwoud duizenden maoïstische rebellen, wier visie op het milieu nog het best blijkt uit een uitgelekt memo uit 2006, waarin ze de Drieklovendam in bevriende natie China omschreven als ‘de doodsteek voor de natuur, maar wel heel gaaf.’
Ramón weet hoe westerlingen hierover denken. ‘Jullie in Europa hebben makkelijk praten, maar ik hou van onze bedreigde diersoorten. Daarom eet ik ze zo graag op. ’ Hij haalt een apenkop uit zijn rugzak en begint te kauwen. Dan beginnen zijn ogen te twinkelen: hij heeft een goede grap bedacht. ‘Als je dieren zo belangrijk vindt, waarom richt je er dan geen politieke partij voor op?’ De hele groep barst in lachen uit.
Noud Nijssen
Deze culturele reportage was eerder te lezen in de Volkskrant.
Foto José el Rey
 |
| Lunchroom Clivia in San Hernando |
Oscar Niemeyer (1907-2012), de Braziliaanse architect die gisteren overleed, werd wereldberoemd met zijn modernistische gebouwen. Dat hij ook in buurland Managuay opdrachten heeft aangenomen, is minder bekend. Het bovenstaande werk, lunchroom Clivia in San Hernando, is volgens sommigen ‘briljant in zijn eenvoud en het bewijs van de dynamisch-sensuele potentie van gewapend beton.’ Volgens anderen is het ‘fucking lelijk.’
 |
| Een kogelvrij vest |
MATAQUINTOS – Tijdens pakjesavond in het Nederlandse consulaat in Managuay zal Sinterklaas vandaag voor het eerst een kogelvrij vest dragen.
De reden is dat het consulaat de afgelopen week verschillende dreigbrieven heeft ontvangen. Een ervan wil bewijs zien dat de goedheiligman daadwerkelijk over ‘staf en pepernoten’ beschikt. Een ander, een in het Spaans gesteld gedicht, zegt: ‘Hé gay met je wijvenkleren/ ik kijk uit naar onze ontmoeting/ een echte man laat zich niet decoreren/ je gaat meemaken een drive-by shooting.’ De Nederlandse honorair consul, Frederik de Zeeuw, zegt geschokt te zijn. ‘Alleen al omdat het AABB-rijmschema ontbreekt.’
De Sinterklaasviering op het Nederlandse consulaat zorgt in Managuay elk jaar voor problemen. Vorig jaar nog werd de viering verstoord door panfluitbendes, die na urenlang musiceren zeven kratten jenever en een zwevend toilet meenamen. Volgens De Zeeuw gaat het slechts om onschuldige cultuurverschillen. ‘De contacten tussen Nederlanders en Managuayanen zijn opperbest, hahaha.’
Behalve honorair consul is De Zeeuw ook ondernemer.